Do logopedy trafiają zarówno uczniowie, dorośli, jak i niemowlęta. Współczesny logopeda powinien pojawić się w życiu dziecka już w szpitalu, na oddziale noworodkowym, kiedy u dziecka dają się zauważyć problemy ze ssaniem mleka mamy. Logopeda bada wówczas umiejętność ssania, połykania i oddychania maleństwa. Ocenia istnienie odruchów ustno-twarzowych, które później wpłyną m.in. na rozwój mowy dziecka. Terapeuta mowy zajmuje się wspomaganiem rozwoju komunikacji językowej dziecka i doskonaleniem mowy już ukształtowanej. Do jego zadań należy też wykrywanie i diagnozowanie nieprawidłowości w rozwoju mowy. Zajmuje się także profilaktyką powstawania wad wymowy. Pomaga w kształtowaniu językowego porozumiewania się u dzieci, które nie przyswajają tej umiejętności w sposób naturalny. Logopeda prowadzi terapię wad wymowy oraz poważniejszych zaburzeń mowy. Zajmuje się również pracą korekcyjno-wyrównawczą z dziećmi z trudnościami w czytaniu i pisaniu. Pracuje nad prawidłowa emisją głosu. Logopeda jest terapeutą, czyli osobą przygotowaną do tego, żeby pomagać ludziom. Logopedy nie trzeba się obawiać. Wizyta u niego nie oznacza choroby, ani nie powinna wiązać się z uczuwaniem wstydu. To specjalista, który ma pomóc w rozwinięciu umiejętności posługiwania się piękną mową. Zarówno osobom dorosłym jak i dzieciom.

Mowa jest sposobem porozumiewania się , a jej prawidłowy rozwój stanowi podstawę kształtowania się osobowości. Jeśli proces rozwoju mowy przebiega bez zakłóceń , dziecko prawidłowo rozumuje, rozwija myślenie abstrakcyjne i poszerza słownik.  Przygotowanie dziecka do szkoły polega m.in. na roztaczaniu opieki nad kształtowaniem się mowy, tak aby była ona już dojrzała, gdy dziecko rozpocznie naukę w szkole. Rodzice powinni stymulować rozwój mowy dziecka, aby mogło ono sprostać szkolonym wymaganiom. Należy pamiętać , iż mowa dziecka kształtuje się według określonych faz rozwojowych w pierwszych latach życia. Trzeba zatem pamiętać , aby nie zmuszać dziecka do zbyt wczesnego wymawiania trudnych głosek, gdyż narządy artykulacyjne mogą być jeszcze niedostatecznie sprawne, a zmuszanie dziecka do wymawiania zbyt trudnych dla niego głosek, często zaczyna je zniekształcać, co może powodować błędne nawyki artykulacyjne, które trudne są wówczas do zlikwidowania.

Co robić, aby rozwiać mowę swojej pociechy? Jak się z nią bawić?

Kilka praktycznych rad:

• Obserwuj jak mówi Twoje dziecko w porównaniu z rówieśnikami. Słuchaj sugestii nauczycieli wobec jakichkolwiek niepokojów skorzystaj z pomocy logopedy.
• Bądź dla dziecka źródłem prawidłowych wzorców wypowiedzi, nie używaj zdrobnień ani nie przekręcaj dla zabawy słów i nie wyręczaj dziecka w mówieniu gdyż zaburza to rozwój artykulacji.
• Warto zadbać o dobre słyszenie gdyż jest ono warunkiem prawidłowego rozwoju dziecka. Obserwuj reakcje słuchowe dziecka na dochodzące dźwięki. Przy jakichkolwiek wątpliwościach zgłoś się z dzieckiem na badanie słuchu. Niemniej ważne jest wyeliminowanie hałasu z otoczenia dziecka np. głośnej muzyki.
• Jeśli dziecko ma nieprawidłową budowę narządów artykulacyjnych (wady zgryzu, rozszczepy warg, podniebienia, zbyt krótkie lub przyrośnięte wędzidełko podjęzykowe) konieczne jest zapewnienie opieki lekarza specjalisty, gdyż wady te są przyczyną zaburzeń mowy.
• Dla rozwoju mowy istotny jest sprawnie działający narząd artykulacyjny, nieprawidłowość ssania, połykania , żucia zwykle poprzedzają zaburzenia mowy.
• Niezwykle ważna jest również dbałość o harmonijny rozwój ruchowy dziecka, właściwie kształtującej się sprawności manualnej i poczucia rytmu. Dzieci które zaczęły chodzić później niż rówieśnicy, mogą później zacząć mówić.
• Proste wierszyki z dużą ilością wyrazów dźwiękonaśladowczych (naśladowanie odgłosów z otoczenia, głosów zwierząt) sprzyja nauce mówienia.
• Znakomitą zabawą są wyliczanki, które są treningiem pamięci słuchowej i wyrabiają poczucie rytmu wypowiadane wielokrotnie z właściwą melodią i intonacją.
• Proste zagadki to kolejny ważny element edukacji językowej rozwijającej mowę i myślenie dziecka, rozszerzają bowiem zasób słownictwa i pomagają w opanowaniu umiejętności definiowania pojęć.
• Czytaj dziecku od najwcześniejszych chwil życia , gdyż jest to okazja do treningu jego wyobraźni, wzbogaca słownik, pamięć, uczy myślenia i poprawia koncentrację, zapewnia emocjonalny rozwój dziecka, wzmacnia poczucie własnej wartości i ułatwia naukę.
• Staraj się dużo z dzieckiem rozmawiać, opowiadaj bajki, dobrym pomysłem jest wspólne oglądanie filmów, a później rozmawianie o nich z dzieckiem.
• Kontakt z rówieśnikami mobilizuje do mówienia i stwarzaj sytuacje aktywizujące spontaniczną mowę dziecka. Zapobieganie wadom wymowy i ich korekcja to przede wszystkim uchronienie dziecka przed trudnościami i niepowodzeniami szkolnymi.

Kanadyjska gazeta „The Toronto Star” opublikowała artykuł, z którego wynika, że każdy, kto dużo mówi — na przykład nauczyciel — jest narażony na kłopoty z głosem lub jego utratę. Struny głosowe mogą też nadwerężyć sobie ludzie, którzy przebywają w hałaśliwym otoczeniu i jeśli chcą być słyszani, muszą stale krzyczeć (np. uczniowie). Szkodliwy dla głosu bywa również szept oraz nawyk chrząkania. Zaleca, by nie zwlekać z działaniem, aż sprawa stanie się poważna, i by dbać o właściwą postawę ciała, co zmniejsza napięcie mięśni szyi i barków. Koniecznie trzeba stale zwilżać gardło – popijając przez cały dzień wodę lub wywar z siemienia lnianego.