Zaburzenia emocjonalne towarzyszące dysleksji
Uczeń z dysleksją… przez otoczenie często uważany za mało zdolnego i leniwego. W rzeczywistości jest bardzo inteligentny, błyskotliwy i elokwentny, ale niestety nie potrafi poprawnie pisać, czytać ani literować…
Dysleksji często towarzyszy zaburzona dynamika procesów psychicznych, co przejawia się nadmierną pobudliwością lub zahamowaniem emocjonalnym.
Nadmierna pobudliwość dziecka niesie ze sobą trudności w koncentracji uwagi, pośpiech i niedokładność, kłótliwość oraz częste konflikty i wybuchy gniewu. Nadpobudliwe dziecko z dysleksją wymaga bardzo spokojnego i konsekwentnego postępowania oraz regularnego trybu życia – należy mu zapewnić stały plan dnia (lekcje odrabiane o stałej porze) oraz ustalony system wymagań.
Dziecko zahamowane jest nieśmiałe i mało aktywne, przejawia postawy lękowe i jest bardzo wrażliwe na oceny osób z otoczenia, nie włącza się do grupy i wycofuje się z podejmowanych zadań. Dziecko dyslektyczne zahamowane emocjonalnie należy stopniowo aktywizować (poczynając od sytuacji gwarantujących powodzenie). Bardzo ważne jest to, aby nie uzależniać dziecka od siebie, ponieważ będzie to przyczyną coraz większej bierności i bezradności dziecka.
Dziecko z dysleksją potrzebuje więcej czasu na naukę i musi włożyć więcej wysiłku, by dorównać poziomem pozostałym uczniom. Kiedy trud dziecka włożony w wykonanie zadania spotyka się z negatywną oceną, wówczas w dziecku rodzi się poczucie niepewności i niesprawiedliwości. Regularne powtarzanie się takiej sytuacji prowadzi do narastającego lęku oraz strachu przed oczekiwaniami dorosłych i swojej małej sprawności.
Pierwsze niepowodzenia szkolne, poczucie porażki, kompromitacji przed kolegami, którzy znacznie łatwiej opanowują materiał dydaktyczny, zdenerwowanie, obojętność, a nawet rozpacz – to emocje, które nieustannie towarzyszą uczniom z dysleksją.
Bez pochwał i zewnętrznej motywacji dzieci mogą stracić ochotę do nauki. Rodzice i nauczyciele odgrywają nieocenioną rolę w motywowaniu dziecka do wysiłku i mogą w pozytywny sposób wpłynąć na jego samoocenę. A to właśnie pozytywna samoocena jest podstawą radzenia sobie w trudnych sytuacjach oraz ogólnego zadowolenia z życia.
Rodzicu, pamiętaj aby:
• Nie dramatyzować gdy pojawią się kłopoty.
• Zachować spokój i panować nad emocjami w irytujących sytuacjach.
• Skoncentrować się na mocnych stronach dziecka, nie na jego słabościach.
• Budować atmosferę zaufania i dialog z dzieckiem.
• Słuchać dziecka, gdy chce Ci coś powiedzieć.
• Każdego dnia znaleźć czas tylko dla dziecka – ważna jest jakość a nie ilość czasu, który poświęcisz dziecku.
• Nie przeciążać dziecka nadmiarem ćwiczeń lecz dostosowywać wysiłek do możliwości dziecka.
• Nie wyręczać dziecka lecz zachęcać je do samodzielnego wykonania pracy.
• Nie wyśmiewać i nie lekceważyć problemów dziecka.
• Nie karać i nie straszyć lecz nagradzać za wykonaną pracę oraz nawet najmniejsze efekty.
Trudności w uczeniu się kształtują w dziecku specyficzny rodzaj samoświadomości. Bardzo często dziecko tłumaczy swoje niepowodzenia własnymi ograniczeniami, natomiast sukces traktuje jako dzieło przypadku.
Rodzicu! Motywuj swoje dziecko dobrym słowem. Postaraj się, aby Twoje uczące się dziecko jak najczęściej słyszało od Ciebie:
• podziwiam twój wysiłek,
• jestem z ciebie dumna,
• świetnie sobie z tym poradziłeś,
• cieszy mnie twoja wytrwałość,
• podoba mi się twój pomysł,
• cieszą mnie twoje postępy,
• doceniam to, jak bardzo się starasz,
• masz prawo do błędów,
• małymi kroczkami dojdziesz do celu,
• dzisiaj udało ci się zrobić tyle, jutro możesz osiągnąć więcej,
• jestem zawsze z tobą, możesz liczyć na moją pomoc.
Budowanie pewności siebie u dziecka z dysleksją powinno opierać się na rozwijaniu jego pasji i ukrytych talentów. Niezmiernie istotną kwestią w wychowaniu dziecka jest wychwycenie jego zainteresowań i mocnych stron, a rolą rodziców jest organizacja czasu wolnego dziecka z uwzględnieniem jego zdolności.