Drodzy Państwo Nauczyciele i Wychowawcy!

Coraz większa liczba dzieci w naszej szkole wykazuje cechy zaburzeń typu słuchowego. Jedną z alarmujących przyczyn niepowodzeń szkolnych naszych dzieci jest wszechobecny hałas. Utrudnia on koncentrację uczniów na zadaniu, przeszkadza w prawidłowym rozwoju procesów poznawczych i psychicznych warunkujących dobre czytanie i pisanie. Brak ciszy przyczynia się również do tego, że nasze dzieci słuchając – nie słyszą. Czytając – nie pamiętają przeczytanej treści w odroczeniu czasowym.

Hałas uniemożliwia prawidłowy odpoczynek emocjonalny. Dobry rozwój funkcji percepcji słuchowej jest wysoce utrudniony – więc uczniowie popełniają rażące słuchowe błędy w pisowni ortograficznej.

Czas temu przeciwdziałać!

Zapraszam Państwa do współpracy w programie profilaktyki zaburzeń typu słuchowego poprzez przeciwdziałanie hałasowi w naszej szkole… Znajdziecie w nim Państwo informacje czego dotyczy i na czym polegają zadania profilaktyczne do wykorzystania na lekcjach wychowawczych. W szkole, program w formie pogadanek, dyskusji, inscenizacji i zabaw pouczających realizować mogą chętni wychowawcy przy wsparciu reedukatora.

Cele profilaktyki zaburzeń typu słuchowego i przeciwdziałania hałasowi:

1. Uświadomienie uczniom i ich rodzicom : wielorakiej szkodliwości hałasu dla prawidłowego rozwoju procesów poznawczych i psychicznych.

2. Ukazanie roli ciszy w rozwijaniu umiejętności szkolnych i zdrowiu człowieka.

3. Wdrażanie do ograniczania hałasu podczas przerw szkolnych i w domu – w czasie wolnym dziecka.

Co należy wiedzieć o hałasie?

Nasze środowisko jest bardziej hałaśliwe, niż było to we wczesnych latach ubiegłego wieku. Wzmaga się bowiem ruch uliczny, zwiększa się ilość samochodów, samolotów i różnych maszyn. W mieście: remonty ulic, miejsca budowy, głośna muzyka- wszystko to przyczynia się do wzrostu hałasu. Hałas jest specyficznym zanieczyszczeniem. Jeśli wzrok jest podstawowym najważniejszym zmysłem człowieka, to słuch zajmuje drugie miejsce. Dzięki temu zmysłowi możliwa jest komunikacja za pomocą mowy. Ucho ludzkie odbiera fale dźwiękowe o określonej częstotliwości. Głośność i intensywność dźwięku określa się w decybelach. Narząd słuchu może przekazywać do mózgu natężenie dźwięku od 0 do 130 decybeli, co odpowiada ogromnemu hałasowi, który człowiek odczuwa jako ból. Normalna rozmowa to 40 decybeli. Dopuszczalna granica natężenia hałasu jest 90 decybeli, a przekroczenie tej granicy może wywołać głębokie uszkodzenie słuchu.

Skutki nadmiernego hałasu

Skutki długotrwałego działania hałasu ujawniają się powoli. Można nawet nie zauważyć, że słyszymy gorzej niż kiedyś. Hałas zwykle lekceważymy, godzimy się z nim tłumacząc to względami cywilizacyjnymi. Przywykliśmy do niego i przestajemy go zauważać. Tymczasem hałas bardzo negatywnie wpływa na zdrowie człowieka, a przede wszystkim niszczy komórki czuciowe w uchu wewnętrznym, które nie mają zdolności odnawiania się. Możemy zatem przypuszczać, że ze względu na ciągłe narażenie organizmu na hałas, będziemy stopniowo głuchnąć. W prosty sposób przekłada się to na jakość podstawowych procesów psychicznych i fizjologicznych warunkujących trudny proces czytania, pisania, rozumowania, abstrahowania. Analizatory słuchu nie mając odpowiednich warunków do dobrego rozwoju uniemożliwiają czytanie analityczno – syntetyczne. Dzieci nie wyróżniają głosek, sylab w wyrazach. Nie wyróżniają też naturalnie wyrazów w zdaniu. Nie posiadając odpowiedniej świadomości fonologicznej – mylą litery, pomijają je w wyrazach. Nie rozumieją znaczenia słów różniących się głoską więc zamiast np. koza – czytają kosa i tak to rozumieją.

Hałas wywiera także ujemny wpływ na cały układ nerwowy, co objawia się zawrotami i bólem głowy, szumem w uszach, ponadto zaburzeniami snu, podwyższonym ciśnieniem krwi. Dzieci choć nieświadomie, są ciągle zmęczone. Utrudniona jest aktywność fizyczna, intelektualna, zdolność do koncentracji uwagi, analityczno- syntetycznego rozumowania: przyczyna – skutek. To najczęstsza geneza nadpobudliwości psychoruchowej dzieci od najmłodszych lat ich życia. Dzieci niedosłyszących przybywa tak szybko, że specjaliści zaczęli zaliczać niedosłuch do chorób cywilizacyjnych. W nadmiernym hałasie żyje co najmniej 1/3 Polaków. Hałas utrudnia życie dzieciom szczególnie. Testy wykazały znacznie słabsze rezultaty nauki języków obcych i trwałego zapamiętywania u dzieci stale – świadomie lub nie – narażonych na hałas. Jest on groźny dla nas, gdyż skraca życie przeciętnie o 10 lat. Obecnemu pokoleniu głuchota grozi aż 40% Polaków.

Czy wiecie, że:

• Kwiaty postawione przy radiu grającym na cały regulator, więdną już po godzinie?
• Przelatujący odrzutowiec powoduje że pszczoły tracą zdolność orientacji, przestają pracować, a ich larwy giną?
• Kury narażone są na ciągły hałas znoszą o połowę mniej jaj?

Jednak prawdziwie alarmujące dane pochodzą ze szkół, gdzie kłopoty ze słuchem ma co szósty uczeń. O czym to świadczy?

Obecnie młode pokolenie będzie miało za 20 lat znacznie większe uszkodzenie aparatu słuchowego niż dzisiejsi ludzie. Przed hałasem zewnętrznym należy świadomie nauczyć się bronić.. O zmniejszenie dawki decybeli – a więc o zdrowie każdy powinien zadbać indywidualnie.

1. Przyzwyczajajmy uszy do cichszego radia, rozmowy, odpoczynku z udziałem ciszy. Każdy niepożądany dźwięk ustawicznie powtarzający się jest szkodliwy, powoduje deprywację – czyli ciągły brak wyciszenia.

2. Ogranicz czas oglądanej telewizji, programów zawierających dużą dawkę impulsów dźwiękowych.

3. Hałas nie może być składnikiem relaksu i wypoczynku!!! Głośna pop- muzyka nie może należeć do elementów wypoczynku.

4. Równoważ hałas i ciszę. Słuchajmy, jak ona brzmi ( szelest liści, tykanie zegara, szum cichej ulicy, zwykła spokojna rozmowa, śpiew ptaków).

Hałas ma wpływ na ogólną kondycję człowieka. Szkoła jest naturalnym środowiskiem dobrego rozwoju dziecka i człowieka. Szkodliwość działania hałasu na organizm człowieka objawia się zmęczeniem, gorszą wydajnością nauki trudnościami w skupieniu uwagi, zaburzeniami orientacji, drażliwością, podwyższeniem ciśnienia krwi, bóle i zawrotami głowy, czasowym lub trwałym uszkodzeniem słuchu. U małych dzieci hałas budzi duży niepokój, niepewność, zagubienie. Nie wszyscy są jednakowo wrażliwi na po hałasowe uszkodzenie słuchu. Istnieją czynniki predysponujące zależnie od genów, ogólnego stanu zdrowia, warunków środowiskowych. Najbardziej wrażliwi na działanie hałasu są ludzie młodzi i małe dzieci. Szczególnie narażone są osoby, u których w rodzinie występuje niedosłuch, osoby długo przebywające w głośnym otoczeniu, aktualnie chore, leczone lekami potencjalnie uszkadzającymi słuch, cierpiące na stany zapalne uszu, szumy uszne, nadwrażliwość słuchową, wreszcie same mające niedosłuch, który w wyniku przebywania w hałasie może się pogłębić.

Jak w szkole, w domu, na podwórku zapobiegać hałasowi i chorobom z niego wynikającym?

• Należy być świadomym potrzeb dobrego stanu swojego ogólnego funkcjonowania.
• Czas wysiłku, musi kompensować odpoczynek, cisza( codziennie „słuchać, jak brzmi cisza”)
• Ograniczaj hałas na szkolnej przerwie. Zamiast donośnie krzyczeć- podejdź do kolegi i rozmawiaj naturalnym głosem.
• Odkryj przyjemność cichej rozmowy.
• Ściszaj sprzęt grający.
• Jak najrzadziej używaj słuchawek do słuchania ostrej muzyki pop.
• Korzystaj jednocześnie tylko z jednego sprzętu gospodarstwa domowego.
• Wkładaj do uszu stopery, gdy torpedują cię decybele.
• Zapewniaj systematyczny odpoczynek uszom, np. wybierz się na spacer do lasu, do parku.
• Słuchaj jak brzmi cisza przed każdą aktywnością intelektualną.

Świat oferuje nam tak wiele kolorów, barw i głosów… Wybierajmy tylko te, które dobrze nam służą. POWODZENIA!